VOV.VN - khai mạc thế kỷ 21, sự kiện buồn thảm 11/9 ở nước Mỹ cho đến nay vẫn là lời cảnh tỉnh sâu sắc trên nhiều phương diện.
Một “giáp” đã trôi qua kể từ khi xảy ra các vụ tấn công khủng bố kinh hoàng nhằm vào nước Mỹ ngày 11/9/2001. Đúng ngày này 12 năm trước, những tên không tặc đã khống chế 4 chiếc phi cơ dân sự chở đầy khách, biến chúng thành các “trái bom” lao thẳng vào các biểu trưng kinh tế, quân sự và chính trị của nước Mỹ. Hai chiếc làm sụp đổ Tòa Tháp Đôi của trọng tâm Thương mại Thế giới ở New York, 1 chiếc tàn phá một góc của Lầu Năm Góc, và 1 chiếc bị rơi trên đường tới tiến công đích là Nhà Trắng hoặc hội sở Quốc hội Mỹ. Chỉ trong thời gian ngắn, các cuộc tiến công “vô tiền khoáng hậu” này đã cướp đi sinh mạng của khoảng 3.000 người.
Loạt tấn công 11/9 thực sự là đòn choáng váng với nước Mỹ. Xưa nay Mỹ đi gây chiến tranh ở nhiều nước nhưng bản thân đất nước họ thì không bị ảnh hưởng nhiều bởi các cuộc chiến tranh, do Mỹ nằm xa cách với các châu lục khác bởi các đại dương. Là siêu cường thế giới (sau năm 1991 thì trở thành siêu cường độc nhất), sở hữu hệ thống lá chắn tên lửa, khí giới hạt nhân và các loại vũ khí tối tân khác, vậy mà giờ đây Mỹ lại bị tiến công bất ngờ ngay giữa ban ngày, khiến Mỹ chẳng khác nào 1 ác thú bị trúng thương. Trên đất Mỹ, các cảm giác sợ hãi và giận dữ đan xen vào nhau. Niềm tự hào bị thách thức, tâm lý dân tộc trỗi dậy, nhiều người dân Mỹ đã nộp đơn xin nhập CIA hoặc quân đội để dự cuộc chiến chống khủng bố trong khi giới lãnh đạo nóng lòng tìm cách trả thù. Thế nào khủng bố? Có rất nhiều định nghĩa về khủng bố, kẻ khủng bố đối với người A có thể lại là đội viên tự do đối với người B. Thậm chí 2 phe trong 1 cuộc xung đột có thể tố lẫn nhau là khủng bố. Nhưng nhìn chung khái niệm này mang ẩn ý xấu, với nội dung tấn công vào các mục tiêu dân sự để gây hoảng loạn trong quần chúng nhằm đạt các mục đích chính trị, đạo hoặc ý thức hệ. Phần đông mọi người đều coi loạt tấn công 11/9 là khủng bố thật sự khi có rất nhiều người vô tội (không chỉ người Mỹ) phải vùi xác dưới đống đổ nát. Ngay như Taliban - vốn bị cáo buộc chứa chấp khủng bố cũng như thực hành hàng loạt vụ đánh bom tự tử - cũng tỏ tường buồn đau trước sự kiện thảm thương này. Tình báo Mỹ chóng vánh xác định thủ phạm là tổ chức khủng bố Hồi giáo cực đoan al-Qaeda cùng thủ lĩnh bin Laden. Thực tế sau đó trùm khủng bố cũng dìm y đứng đằng sau các vụ tấn công này. Chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan tấn công nhiều nước, không riêng gì Mỹ nhưng lại đặc biệt “ưu ái” “xứ sở tự do” này. Từ trước năm 2001, các cơ sở ngoại giao, quân sự… của Mỹ ngoài lãnh thổ nước này đã trở thành đích tiến công của các nhóm Hồi giáo cực đoan. Do đâu lại xuất hiện khủng bố chống Mỹ nói riêng và chủ nghĩa chống Mỹ nói chung? Đói nghèo được coi là mảnh đất dung dưỡng cả tù thông thường và các phần tử khủng bố cực đoan. Nhưng như thế chưa đủ. Còn có cả nhân tố đạo và sự can thiệp của Mỹ trong việc hình thành tư tưởng chống Mỹ trên phạm vi toàn cầu. Chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan cổ xúy việc ứng dụng luật Hồi giáo Sharia và cảm thấy bị ngáng trở bởi Mỹ cùng với quá trình toàn cầu hóa (tư bản chủ nghĩa) đang diễn ra sâu rộng. Những người Hồi giáo cực đoan bực dọc về việc các giá trị phương Tây và phong trào thế tục đang làm xói mòn dần phạm vi ảnh hưởng của đạo Hồi vốn có uy thế rất cao thời đế chế Arab và Ottoman. Theo tuyên bố của Osama bin Laden, al-Qaeda tấn công Mỹ vào ngày 11/9 là để phản đối việc Mỹ và phương Tây trị Iraq, ủng hộ Israel, đưa quân vào Saudi Arabia (sau 1991), cũng như để phản ứng nói chung trước thực trạng các phong trào Hồi giáo cực đoan bị tiến công ở nhiều nơi trên thế giới. Tuy nhiên duyên do quan trọng nhất có lẽ là chủ nghĩa can thiệp Mỹ. Từ năm 1945, họ đeo đuổi bạo lực, chiến tranh và tác động chính trị ở khắp nơi, với tham vọng bá chủ thế giới và do đó đã cụt với niềm tin đạo ở phương Đông, song song tự tạo cho mình ối quân thù trên cả thảy các lĩnh vực và khu vực.
Thế giới hãi kinh vì khủng bố 11/9 đã đành, thế giới còn kinh hãi vì đòn báo thù sau đó của Mỹ, nước đã huy động rầm rộ cỗ máy quân sự trên quy mô lớn, lôi kéo thêm nhiều đồng minh tham gia vào cuộc “thập tư chinh” chống khủng bố. Mỹ nhanh chóng xác định Afghanistan là nơi “bảo trợ khủng bố” và đưa quân đánh tan tác lực lượng Taliban cầm quyền ở nước này. lẫy vấn đề Tiến công Afghanistan có thể được ưng ý rộng rãi vì chế độ Taliban quá khắc nghiệt và kỳ quái, gây bao nỗi khổ đau cho dân chúng Afghanistan. Trên thực tại cuộc chiến của liên quân Mỹ ở đây đã nhận được nhiều sự ủng hộ của phe đối nghịch, dân chúng địa phương cũng như sự tương trợ của quốc tế. Binh lính Taliban phải chống chọi đơn độc và chóng vánh thất bại trong việc bảo vệ các thành trì Hồi giáo cực đoan phản dân chủ. Tuy nhiên, cú phản đòn mạnh mẽ của Mỹ đặt ra rất nhiều vấn đề về pháp lý, về sự đơn phương của nước lớn, sẵn sàng gạt sang một bên luật pháp quốc tế và chủ quyền của quốc gia khác để làm điều mình muốn. Các vụ tiến công khủng bố 11/9 không phải do 1 nhà nước tiến hành nhưng đã bị Tổng thống George W. Bush coi như là hành động chiến tranh để từ đó ông này khởi động chiến tranh “phòng vệ” và ra đòn đánh phủ đầu. Taliban mặc dầu “sĩ diện” nhưng vẫn cố đàm phàn và xuống thang dần để tránh đối đầu với siêu cường Mỹ song ông Bush mạnh tay tuyên bố “thời gian đã hết” và không còn chỗ cho thương thảo. Điều lạ khi ấy là, dù rằng tình báo Mỹ chưa định vị được bin Laden cùng các lãnh đạo khác của al-Qaeda (phải đến tháng 5/2011, Mỹ mới xác định chuẩn xác vị trí của bin Laden và tiến công tiêu diệt ông này) nhưng Mỹ vẫn cứ sốt sắng khởi động cuộc chiến “giải phóng” Afghanistan, khua chiếc “gậy” vũ lực khắp đất nước này, gây bao thương vong tóc tang cho dân đen. Những điều đặc biệt nói trên cho thấy có nhiều động cơ khác ẩn sâu sau chiêu bài chống khủng bố của Mỹ. Sự kiện 11/9 vô tình đã thành cái cớ lý tưởng để Mỹ hạ bệ cái gai Taliban đang lộng hành, song song dựng lên ở Afghanistan một chính phủ thân Mỹ. Vế thứ 2 này là điều Mỹ hằng mong muốn vì Afghanistan có vị trí địa chính trị vô cùng quan yếu – tổ quốc này là giao lộ giữa Trung Đông, Trung Á, và Nam Á, nằm cạnh Iran và ngay trước thềm cửa nước Nga. Việc lập được chính quyền thân Mỹ ở đây rõ ràng đem lại nhiều ích cho Mỹ trên bàn cờ quốc tế, tăng cường hiện diện quân sự của Washington ở khu vực đặc biệt nhạy cảm này.
Tâm lý dự phòng Trường hợp Iraq chóng vánh trở nên trò đại bịp trong nền chính trị quốc tế. Ông Hussein có thể từng rắn rỏi trong việc cai trị đất nước mình nhưng rõ ràng vô tội trong lần này trước các kết tội của Tổng thống Bush về vũ khí hóa học và mối liên can với al-Qaeda. Tuy nhiên, ông Bush không cho ngài Hussein thời cơ bộc bạch và đã buộc ông này phải chịu mệnh thảm thương. Sau chiến tranh Iraq (2003), nhiều nước giật thột về sự hung hăng và quyết đoán của người Mỹ. Riêng Iran và Triều Tiên thì cảnh giác hơn bao giờ hết. Cũng từ năm 2003, được chứng kiến những gì xảy ra với Iraq, Triều Tiên đã rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân và bắt đầu đẩy mạnh việc thí nghiệm và phát triển khí giới hạt nhân, coi đây là vũ khí răn đe chiến lược trước “âm mưu xâm lược” của Mỹ. Cuộc chiến Libya với sự can dự lớn của Mỹ sau đó càng củng cố quyết tâm phát triển vũ khí hạt nhân của quốc gia Đông Bắc Á này. Chủ nghĩa can thiệp Mỹ vẫn không hề chấm dứt kể cả dưới thời chính quyền Obama – Tổng thống của Đảng Dân chủ và Tổng thống da màu trước tiên của nước Mỹ, người truyền cảm hứng “thay đổi” cho cả 1 thế hệ . Mỹ đã dẫn đầu cuộc can thiệp quân sự vào Libya hỗ trợ trực tiếp cho việc lật đổ lãnh đạo Gaddafi, đẩy mạnh các cuộc tiến công bằng máy bay không người lái trên bờ cõi nhiều nước Trung Đông bất chấp sự phản đối của các nước đó. Và gần đây nhất Mỹ luôn gây áp lực lên Syria bằng việc buộc tội nước này “dùng vũ khí hóa học” rồi ráo riết chuẩn bị mọi mặt cho tiến công quân sự trừng trị Syria. Có thể nói chừng nào còn áp dụng chính sách ngoại giao dựa trên vũ lực thì chừng đó Mỹ còn nhiều kẻ thù và đối diện với nguy cơ khủng bố. Chẳng những thế, việc can thiệp mà Mỹ làm ở các nước như Iraq sẽ tạo ra các khoảng trống nguy hiểm để khủng bố lên ngôi và hoành hành ở các nước đó rồi lây lan sang các nước khác. Thực tế Iraq cho thấy sự can thiệp của người Mỹ không đem lại thái hoà cho mảnh đất Trung Đông này mà chỉ biến nơi đây thành “thiên đường” cho khủng bố quốc tế cũng như bạo lực đẫm máu giữa các nhóm sắc tộc. Và kiên cố nhiều nước đã “khắc ghi” bài học về đòn phục thù tàn nhẫn của siêu cường Mỹ dưới danh nghĩa chống khủng bố./. |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét